Irmon Kabuverdianus, Nu Uza Y Divulga Alfabétu Kabuverdianu Ofísial(AK, ex-ALUPEC)

Saturday, January 31, 2009

Farewell Selma

BROCKTON, MA, USA 1/30/09 — Mourners gathered at St. Edith Stein Church in Brockton this morning to say good-bye to Selma Goncalves, 20, who was shot to death by a city man who authorities said was motived by racism. Goncalves' sister was critically wounded in the same shooting spree and is recovering at a Boston hospital. A third victim, Arlindo Goncalves, 72, was killed; he was buried earlier this week.

Source: The Brockton Enterprise





Friday, January 30, 2009

Nha Bodi Sta Marradu


Pa Manuela Pina


N ka nesê pa N sofrê na nha bida
Nen N ka nesê pa N padisê

//

Kel últimu gritu ki N ta da
Ta fikâ sénpri na nha mimória

//

Kel sodadi ki N ten ta kabâ
Kel vontadi di sta pértu di nha kretxeu ta txiga fin

//

Di manera ki bu ta spia-m
Bo e kapaz di tra-m padás

//

Bo e livri di fazê kuzé ki bu krê na bu vida.
Ami, di-mê, dja sta fetu dja
Ó dretu ó tortu

//

Bu ka ta rabola más ki mi
Nen bu ka ten garganta móda mi

//

Óra ki bu odja-m, KORRÊ.
K-O-R-R-Ê
K-O-R-R-Ê
Po pé na mama kadera pa N ka pega-bu.

//

Es fra-bu ma mi e di Kobon
Má pé xuxu gó N ka ten.
Dja N branku dja!
Ka ten ki po ka ten ki tra.

//

Di li bu ka ta tra-m
Mi N sta li di pasaji.
Djobê na bu fidju,
Naun di argen.
Nha bodi sta marradu,
Língua grandi.

Wednesday, January 28, 2009

Si N panha-bu Lingua di mundu ...


«Lingua di mundu,

Si N panha-bu,

Nin ka bunitu,

Kuzidu ó fritu,

Algun katxó al kume-m-bo ... »


ANA PROCÓPIO

Kantadera di Djarfogu
1866 - 1957

Monday, January 26, 2009

ALUPEC será ponto de referência do cabo-verdiano - Manuel Veiga

Publicado por Inforpress em 2009-01-26 20:24:03

Praia, 26 Jan (Inforpress) - O ministro da Cultura, Manuel Veiga, afirmou hoje, que dez anos após a sua aprovação, o Alfabeto Unificado para a Escrita da Língua Cabo-verdiana (ALUPEC) vai, a partir de agora, ser um ponto de referência dos cabo-verdianos.

Manuel Veiga, que falava em conferência de imprensa na Cidade da Praia, disse acreditar que no domínio da pedagogia “esta é a melhor forma de dominarmos a língua materna, ou seja, a língua primeira”.

Para o titular da pasta da Cultura, a instituição do ALUPEC é uma referência forte para que os cabo-verdianos aprendam outras línguas e, por isso, faz sentido existir um alfabeto para a escrita da língua cabo-verdiana.

Manuel Veiga acredita que no domínio da pedagogia, “esta é a melhor forma de dominarmos a língua materna, ou seja, a língua primeira”.

“Aqui em Cabo Verde, desde sempre houve uma metodologia errada, pois, aprendemos o português com a mesma metodologia de quem sabe a língua. Isso não pode ser, temos de ensinar o crioulo como língua primeira para que os alunos tenham uma referência forte de uma língua e acabam por aprender outras línguas com maior facilidade”, disse.

De acordo com Manuel Veiga as pessoas falam crioulo mas não conhecem a ciência da língua e nem sabem até onde vai a fronteira do crioulo e onde começa a do português.

O ALUPEC, no entender daquele governante, vai servir para seguir todas as variantes do arquipélago e fazer com que daqui a cinco, dez anos exista um crioulo que não é indiferente a nenhuma das ilhas e nem seja crioulo de nenhuma das ilhas.

No referente a sua utilização na educação, Manuel Veiga adiantou que a metodologia mais adequada é começar nas estruturas de ensino superior e depois alargar a outras valências.
No entanto, Manuel Veiga esclarece, que não se pretende massificar o crioulo, neste momento, pois, segundo ele, ainda não existe especialistas no sector suficiente para isso. “A língua cabo-verdiana vai ser estudada por enquanto como matéria”, explicou.

Recorda-se que o Conselho de Ministros aprovou na semana passada o projecto decreto-lei que institui o ALUPEC como alfabeto cabo-verdiano, estando ainda perspectivando a criação de um instituto ou academia para acompanhar a implementação desse processo no país.

PC

Inforpress/Fim

Sunday, January 25, 2009

Kúmulu di absurdu

Pa Aderico De Sousa Alves*


Éra un bes, staba kuatu amigus ta toma kafé na kafé Armonia-Dosi-Enkontru:

• un éra ségu y el ta staba sénpri ta odja nuvéla;

• kel otu éra mudu y el ta pasaba se ténpu ta ruê na vida di algen;

• kel terseru éra surdu y el ta staba só ta obi relatu;
• y kel kuartu éra manku y el ta staba sénpri fóra di se karrinhu di róda;

Un staba ta kume katxupa gizadu ku óvu y longisa. El toma un golpada di kel kafé sabi di Fogu, ku bóka intxidu el fla ses amigus: “rapasis, es ta da bon kafé na es kau.”;

Kel otu fla: “aian, es nha prégu sta sabi y fadjadu”;

Kel terseru da ku kabésa y el fla: “sértu mé, es da-m un laska di kuskus di midju térra, y es mantega-l baka sta un dilísia”.

Es kontínua ta kume manenti baxu di kel konbérsu animadu. Tudu ses konbérsu N ka obi, ma kel parti li gó N obi y N ten ki konta-nhos-el:

Kel surdu fla ma el obi kel mudu ta fla ma kel ségu fla-l ma el odja kel manku ta partisipa na korrida di konpitison na Praia ki organizadu ka dura pa trezi di Janeru y el fika na pruméru lugar.

Sapatinha rubera riba, sapatinha rubera baxu, ken ki sabi más konta midjór.

*Ku ajuda di se prufisor di matimátika, Agnelo A. Montrond, a partir di un otu verson ki el konta-l.

Saturday, January 24, 2009

Thursday, January 22, 2009

DISKURSU INAUGURAL DI OBAMA TRADUZIDU NA KRIOLU

Traduzidu di Ingles pa Kriolu pa Marsianu nha Ida padri Nikulau Ferera (es e ka un traduson ofisial)

Nhas konpanheru konpatriota:

Sta oji dianti di nhos un umildi serventi ki ta agradese nhos konfiansa nel depozitadu i ki sta sienti di sakrifisius suportadu pa nos antepasadus. N ta agradese Prezidenti Bush pa se servisu en prol di nos nason i inda pa se jenerozidadi i kooperason duranti es tranzison.

44 Merkanu dja faze juramentu prezidensial. Es palavras pronunsiadu na tenpus di ondas kresenti di prosperidadi i di mar mansu di pas. Mas, manenti, es palavras pronunsiadu dibaxu di nuvens tenebrozu i di mau tenpu. Na kes sirkunstansia li, Merka ba pa frenti non so trokadu kapasidadi i vizon di ses mas altus dirijenti, mas tanbe trokadu “Nos, Povu,” nu kontinua leal ku ideais di nos projenitoris i ku nos dokumentus fundador.

Asin ki ten stadu ta kontese. Asin ten ki kontese ku es jerason di Merkanus.

Ma nu sta na meiu di krizi, tudu algen dja ntende dretu. Nos nason sta na gera ku un redi grandi di violensia i odiu. Nos ekonomia sta mutu mas fraku trokadu ganansia i iresponsabilidadi di alguns, mas tanbe trokadu falhansu koletivu di toma desizons inpopular pa prepara nos nason pa un novu era. Alguns pesoa ku kazas ipotekadu dja fika sen es trokadu falensia; mas algen sta sen trabadju; alguns enpreza dja fitxa. Kustu ku saudi sta altu dimas; nos skolas meste midjora; i kada dia nu sa ta odja novus prova ma sima nu ta gasta enerjia ta fortifika nos adversarius i prejudika nos planeta.

Es ki e sinais di krizi, tudu ku dadus statistiku. Menus mensuravel, mas non menus prufundu, e enfrakesimentu di speransa pa tudu kantu di nos tera – es medu ki ka sa ta da-nu susegu ma ka ten tadju pa Merka ka bira mas pobri i ma nos fidjus debe baxa anbison.

Oji N ta fla-nhos ma difikuldadis ki nu sa ta pasa ka e di brinkadera. Es difikuldadis e dimedisisu i ka poku. Es e ka sinplis di resolve, nen es ka ta rezolvedu faxi. Mas, nhos pode ten serteza: nu ta rezolve es difikuldadis ti rezolve!

Oji nu sta li djuntadu pabia nu skodje speransa na nves di medu, djunta-mo na nves di konflitu i dezakordu.

Oji nu djunta lisin pa nu fla basta di rexa trokadu bagatelas i promesas falsu, basta di kulpa otus i di manias obsoletu. Dja dura dimas ki es kuzas sa ta trapadja nos governason.

Inda, nos, nu e un nason joven, mas, ku palavras di Biblia, dja txiga ora di kaba ku kabesa rixu di kriansas. Dja txiga ora di nu labanta kes konportamentu dretu ki nu erda. Di selebra kes midjor parti di nos storia. Di leba pa dianti kel eransa bodona, pa jerasons futuru kontinua ku es valoris nobri: promesa sagradu ma tudu nos e igual, tudu nos e livri, tudu nos merese xansi di trabadja pa nos felisidadi.

Na ta ripiti ma nos nason e bodona nu ta da konta ma pa nos nason kontinua bodona nu ten ki trabadja. Nes nos andansas nu ka ten stadu ta skodje kes kaminhu mas kurtu o konforta ku poku. Nu ka ten stadu ta skodje kaminhus di mofinus – di kes ki ta skodje pasa-sabi na nves di trabadju, di kes ki kre so goza rikeza i fama. Kontrariu, ki traze-nu, atraves des kaminhu kunpridu i difisil, ti es prosperidadi i liberdadi foi kes ki preferi kore risku, faze, kria – alguns des bira famozu, mas maior parti fika na anonimatu.

Pa nos, es gentis djunta ses pokus aver tenporal, salta oseanus tras di un vida midjor.

Pa nos, es gentis trabadja duru, di sol a sol, na kaus ku maus kondison di trabadju i ku baxu salariu. Pa nos, es gentis ba mora na West, aguenta xikotadas, koba txon duru.

Pa nos, es gentis konbate i more na kabus sima Konkord i Gettysburg, Normandia i Khe Sahn.
Un munti bes, es omis i mudjeris katrisa i sakrifika i trabadja ti ses mo fika bedju pa nu podeba midjora nos bida. Es gentis ta atxaba ma Merka e mas di ki soma di anbisons di kada un; ma Merka e mas inportanti ki tudu diferensas di nasensa, rikeza o moda.

E es kaminhada ki nu ta kontinua oji. Merka inda e tera mas riku i mas poderozu di mundu. Nos trabadjadoris ka sa ta produzi menus ki kel kes ta produziba antis di krizi. Nos kabesa ka sta menus kriativu; nu ta kontinua ta gosta di nos bens i servisus sima na semana pasadu, sima na mes pasadu, sima na anu pasadu. Nos kapasidadi ka bira mas poku. Mas, di serteza ki nu ka sta mas na tenpu di nos kasmurisi, meskinhes, adiamentu di desizons inpopular. Di oji pa dianti, nu ten ki labanta, konko puera, i torna komesa es trabadju di torna faze Merka.

Pa tudu banda nu tene txeu trabadju pa faze. Situason di ekonomia ta eziji ason, korajozu i sen demora, i nu ta aji – ka so pa ten mas trabadju, mas tanbe pa defini novus regra pa nos dezenvolvimentu. Nu ta faze stradas, pontis, redis di eletrisidadi i linhas dijital, tudu pa fasilita nogosi i pa uni-nu. Nu ta labanta siensia pa altura ki el ta merese, nu ta aselera deskobertas teknolojiku pa midjora kualidadi di nos servisus di saudi i baxa se kustu. Nu ta aproveita sol i bentu i teras kultivavel pa da enerjia pa nos karus i fabrikas. Nu ta reforma nos skolas, liseus i universidadis pa adapta-s a ezijensias di novu era. Nu pode faze tudu es kuzas li. I nu ta faze-s fepu.

Ago, ten kes ki ten duvida si nu ta konsigi faze-s fepu – kes ki ta atxa ma kes kuza ki nu ten pa faze e dimas pa nos. Kes genti li ten memoria kurtu. Npos, es gentis dja skese kuzas ki es tera dja ten konsegidu faze dja. Dja es skese kuze ki mudjeris i omis livri e kapas di faze ti ki es ta djunta kabesa ku mesmu objetivu, ti ki es ta djunta nesesidadi ku koraji.

Es pesimistas ka da konta ma txon ses baxu dja muda – es ka da konta ma kes argumentu pulitiku moribundu (ki faze-nu perde tantu tenpu) ka ta sirbi mas. Kuze ki nu ta purgunta oji ka e si funsionarius e txeu dimas o poku dimas, mas sin si servisus sa ta trabadja efikasmenti – si es sa ta konsigi djuda algen atxa trabadju ku salariu dretu, atxa programa di suguransa di saudi ki es pode paga, atxa programa di reforma ki ka ta dexa-s ku xintidu kansadu. La undi resposta e sin – nu ta kontinua ku kes funsionariu. Si resposta e nau – nu ta kaba ku kes servisu o programa. I nos ki ta toma konta di nhos inpostu, nu ten ki responsabilizadu – nu ten ki gasta nhos dinheru ku juis, kaba ku abitus mariadu i ka toma desizons ki ta labanta suspeita. So asi nu ta torna kria konfiansa ki e inportanti di ezisti entri povu i ses governanti.

Nen nu ka ten ki purgunta nos kabesa si merkadu e bon o mau. Forsa di merkadu pa jera rikeza i alarga liberdadi ka ten par. Mas, es krizi ben lenbra-nu ma merkadu, sen fiskalizason, pode sai di kaminhu. Pa otu banda, es krizi ben mostra-nu ma un nason ka pode ba pa frenti duranti txeu tenpu si so rikus ki ta midjora vida. Susesu di nos ekonomia ten stadu da depende di kuantidadi di nos produson, mas tanbe di alkansi di komunhon di nos prosperidadi; mas tanbe di abilidadi di da tudu trabadjador un xansi. Nu ka debe luta pa tudu trabadjador midjora se bida trokadu karidadi, mas sin pabia e midjor kaminhu pa ben-star di nos tudu.

Ku relason a nos defeza komun, nu ka ta aseita ma nu ten ki skodje entri nos suguransa i nos rejimi. E falsu ma nu ten ki skodje. Dibaxu di prigus ki difisilmenti nu ta konsigi imajina, Fundadoris di Nos Nasionalidadi aprova un Konstituison ki ta defende Stadu di Direitu i Direitus di Seris Umanu, un Konstituison midjoradu ku sangi atraves di jerasons. Kes ideal la ta kontinua ta ilumina mundu, i es ka sta di benda. Npos, pa tudu povu i guvernu ki sa ta odja-nu oji, di mas grandis kapital kanba kel aldeia pikinoti undi nha pai nase: Nhos fika ta sabe ma Merka e amigu di tudu nason i omi, mudjer i mininu ki kre un futuru di pas i dignidadi, i ta sabe ma Merka sta prontu pa lidera mas un bes.

Nhos lenbra ma nos antepasadus ka ganha fasismu i komunismu so ku miseis i tankis, mas tanbe ku aliansas forti i konviksons firmi. Nos antepasadus da konta ma so nos ezersitu ka pode proteje-nu. Es da konta ma tanbe nu ka pode trata otus sima da-nu na kabesa. Kontrariu, es ntende ma nos forsa ta aumenta ti ki nu uza-l ku juis; ma nos suguransa ta depende di justeza di nos kauza, forsa di nos ezenplu, kapasidadi apaziguador di nos umildadi i komedimentu.

Nos e guardions des eransa. Orientadu pa es prinsipius mas un bes, nu pode destrui kes novu prigu ki ta eziji sforsus inda maior - ki ta eziji inda maior kooperason i konpreenson entri nasons. Di forma responsavel nu ta komesa dexa Irak ku se povu, i nu ta konsolida es pas na Afganistan ki kusta txeu pa konsigi. Ku amigus antigu i ku ex-inimigus, nu ta trabadja inkansavelmenti pa diminui ameasa nuklear i pa rekua spektru di akesimentu global. Nu ka ta pidi deskulpa pa nos manera di vive, nen nu ka ta tuntunhi na defende-l. I pa kes ki kre atinji ses objetivus atraves di teror i matansa di inosentis, nu ta fla-nhos gosi li ma nos moral e forti i ka pode kebradu; nhos ka pode sobrevive-nu, i nu ta ganha-nhos.

Npos, nu sabe ma nos kultura diversifikadu e un forsa, ka e frakeza. Nos nason ten Kristons, Musulmanus, Judeus, Indus i ateus. Nos nason ten tudu lingua i tradison, di tudu kantu di mundu; i pabia dja nu purba amargus di irasionalidadis di gera sivil i segregason, i pabia dja nu sai di kes situason mariadu la mas forti i unidu, so nu pode akredita ma kes odiu antigu un dia ta kaba; akredita ma bareiras tribal ta dezaparse brevimenti; akredita ma sima mundu sa ta ba ta fika mas pikinoti, asin nos umanismu komun ta ba ta sobresai; akredita ma Merka debe faze se parti na lideransa rumu a un novu era di pas.

Pa Mundu Musulmanu, nos, nu kre sigi un novu kaminhu, alisersadu na interesis komun i na rispetu mutuu. Pa kes lider na diversus parti di mundu ki kre spadja konflitu o kulpa Osidenti pa ses difikuldadis: Nhos fika ta sabe ma nhos povu ka ta ben julga-nhos pa kuzas ki nhos straga, mas pa kuzas ki nhos konstrui. Pa kes ki ta karapati na poder atraves di korupson i artimanha i di tapa opozitoris boka, nhos fika ta sabe ma nhos sta di ladu eradu di storia, mas, nos, nu ta da-nhos mo si nhos dexa di faze soku.

Pa kes povu di kes tera pobri, nu ta promete-nhos ma nu ta trabadja djuntu ku nhos pa faze nhos lugaris da kumida i pa nhos kazas ten agu dentu; pa alimenta famintus i pobris di spritu. I pa kes nason riku sima nos, nu ta fla-s ma nu ka pode kontinua ka ta liga pa sufrimentus fora di nos tera; nen nu ka pode kontinua ta gasta rekursus natural di mundu sen pensa na konsekuensias. Npos, mundu dja muda i nos nu ten ki muda djuntu ku el.

Sima nu sa ta pensa na futuru, nu ta lenbra ku gratidon sinseru di kes Merkanu balenti ki, nes momentu, sa ta patrulha dezertus i montanhas lonjinkuu. Es ten kuzas pa fla-nu oji. Tanbe nos erois ki kai i ki gosi sta nteradu na Arlington ta murmura atraves di anus. Nu ta onra-s non so pabia es e guardions di nos liberdadi, mas tanbe pabia es ta inkorpora spritu di sakrifisiu, vontadi di atxa sentidu di ses bida na kuzas maior di ki es me. Npos, nes momentu – un momentu ki ta defini un jerason – e presizamenti es spritu ki nos tudu debe adikiri.

Na verdadi, pa mas ki governu pode i debe faze, es nason ten ki konta prinsipalmenti ku fe i determinason di povu Merkanu. Ki ta tra-nu des momentu di krizi e kel amabilidadi pa gazadja vizinhus vitima di txeia; e kel solidariedadi di trabadjadoris ki ta preferi reduzi ses oras di trabadju na nves di odja ses kolegas ta kai na dezenpregu; e kel bonberu korajozu ki ta soti nun kaixa di skada xeiu di fumu. Enfin, tanbe e vontadi di pai ku mai di toma konta di ses kriansas ki ta influensia nos destinu.

Talves, nos dezafius e novu. Instrumentus ki nu ta uza pa enfrenta-s pode ser novu. Mas kes valor ki ta garanti nos susesu – amor pa trabadju i onestidadi, koraji i jogu linpu, toleransia i kuriozidadi, lealdadi i patriotismu – es kuzas e antigu. Es kuzas e verdaderu. Es valoris ten sidu un forsa silensiozu di progresu atraves di nos storia. Npos, nu meste reaviva es valoris. Nu meste gosi un novu era di responsabilidadi – kada Merkanu ten ki toma konsiensia ma nu ten obrigasons ku nos kabesa, nos nason i ku mundu. Obrigasons ki nu ka buska, mas ki nu debe aseita kontenti, animadu pa konsiensia ma ka ten nada mas gratifikanti pa nos spiritu, nada mas moldador di nos karater ki da tudu di nos peranti un mison difisil.

Kel li ki e presu i rekonpensa di sidadania.

Kel li e fonti di nos konfiansa – konsiensia ma Dios kre pa nu molda un destinu insertu.

Es e signifikadu di nos liberdadi i nos konvikson – pabia omis, mudjeris i kriansas di tudu rasa i relijion pode djunta pa festeja nes magnifiku Parki, i pabia un omi ki se pai, menus ki 60 anu antis, al podeba inpididu di trabadja nun restauranti des zona, pode gosi presta es mas sagradu juramentu.

Pur isu, nu selebra es dia ku lenbransa di kenha ki, nos, nu e i di grandi distansia ki dja nu anda. Nu lenbra ma na anu di Independensia di Merka, na mes mas friu, un grupinhu di patriotas staba rotxadu na bera di un fogera moribundu, na marjen di un riu jeladu. Es tevi ki sai di kapital. Inimigus sa ta avansaba. Nevi staba manxadu di sangi. Kantu vitoria di nos revoluson staba pa un fiu, pai di nos nason dita es komunikadu pa povu:
“Pa kontadu gentis di manhan ... ma na momentu mas rigorozu di invernu, undi so speransa i virtudi podeba sobrevive ... ma kuandu txomadu sidadi i patria pa pega na arma kontra un prigu komun, nu labanta pa enfrenta[-l].”

Merka, peranti nos prigu komun, nes invernu di nos difikuldadis, nu lenbra es palavras eternamenti atual. Ku speransa i virtudi, nu lansia ku koraji mas un bes nes bentu jeladu, i nu rezisti tenpestadi ki ben. Pa fladu fidjus di nos fidjus ma kantu nu dezafiadu, nu nega para ku es kaminhada, ma nu ka fuji, nen nu ka tuntunhi; i ku odju na orizonti, ajuda di Dios, nu leba pa dianti es grandi prizenti di liberdadi i ntrega-l, ku suguransa, pa jerasons futuru.

Obs: traduson – non ofisial – di ingles;


fonti: http://www.cnn.com/2009/POLITICS/01/20/obama.politics/index.html

Marsianu nha Ida padri Nikulau Ferera

Tuesday, January 20, 2009

President Barack Obama 2009 Inauguration and Address


My fellow citizens:
I stand here today humbled by the task before us, grateful for the trust you have bestowed, mindful of the sacrifices borne by our ancestors. I thank President Bush for his service to our nation, as well as the generosity and cooperation he has shown throughout this transition.

Forty-four Americans have now taken the presidential oath. The words have been spoken during rising tides of prosperity and the still waters of peace. Yet, every so often the oath is taken amidst gathering clouds and raging storms. At these moments, America has carried on not simply because of the skill or vision of those in high office, but because We the People have remained faithful to the ideals of our forbearers, and true to our founding documents.

So it has been. So it must be with this generation of Americans.

That we are in the midst of crisis is now well understood. Our nation is at war, against a far-reaching network of violence and hatred. Our economy is badly weakened, a consequence of greed and irresponsibility on the part of some, but also our collective failure to make hard choices and prepare the nation for a new age. Homes have been lost; jobs shed; businesses shuttered. Our health care is too costly; our schools fail too many; and each day brings further evidence that the ways we use energy strengthen our adversaries and threaten our planet.

These are the indicators of crisis, subject to data and statistics. Less measurable but no less profound is a sapping of confidence across our land - a nagging fear that America's decline is inevitable, and that the next generation must lower its sights.

Today I say to you that the challenges we face are real. They are serious and they are many. They will not be met easily or in a short span of time. But know this, America - they will be met.

On this day, we gather because we have chosen hope over fear, unity of purpose over conflict and discord.

On this day, we come to proclaim an end to the petty grievances and false promises, the recriminations and worn out dogmas, that for far too long have strangled our politics.

We remain a young nation, but in the words of Scripture, the time has come to set aside childish things. The time has come to reaffirm our enduring spirit; to choose our better history; to carry forward that precious gift, that noble idea, passed on from generation to generation: the God-given promise that all are equal, all are free, and all deserve a chance to pursue their full measure of happiness.

In reaffirming the greatness of our nation, we understand that greatness is never a given. It must be earned. Our journey has never been one of short-cuts or settling for less. It has not been the path for the faint-hearted - for those who prefer leisure over work, or seek only the pleasures of riches and fame. Rather, it has been the risk-takers, the doers, the makers of things - some celebrated but more often men and women obscure in their labor, who have carried us up the long, rugged path towards prosperity and freedom.

For us, they packed up their few worldly possessions and traveled across oceans in search of a new life.

For us, they toiled in sweatshops and settled the West; endured the lash of the whip and plowed the hard earth.

For us, they fought and died, in places like Concord and Gettysburg; Normandy and Khe Sahn.

Time and again these men and women struggled and sacrificed and worked till their hands were raw so that we might live a better life. They saw America as bigger than the sum of our individual ambitions; greater than all the differences of birth or wealth or faction.

This is the journey we continue today. We remain the most prosperous, powerful nation on Earth. Our workers are no less productive than when this crisis began. Our minds are no less inventive, our goods and services no less needed than they were last week or last month or last year. Our capacity remains undiminished. But our time of standing pat, of protecting narrow interests and putting off unpleasant decisions - that time has surely passed. Starting today, we must pick ourselves up, dust ourselves off, and begin again the work of remaking America.

For everywhere we look, there is work to be done. The state of the economy calls for action, bold and swift, and we will act - not only to create new jobs, but to lay a new foundation for growth. We will build the roads and bridges, the electric grids and digital lines that feed our commerce and bind us together. We will restore science to its rightful place, and wield technology's wonders to raise health care's quality and lower its cost. We will harness the sun and the winds and the soil to fuel our cars and run our factories. And we will transform our schools and colleges and universities to meet the demands of a new age. All this we can do. And all this we will do.

Now, there are some who question the scale of our ambitions - who suggest that our system cannot tolerate too many big plans. Their memories are short. For they have forgotten what this country has already done; what free men and women can achieve when imagination is joined to common purpose, and necessity to courage.

What the cynics fail to understand is that the ground has shifted beneath them - that the stale political arguments that have consumed us for so long no longer apply. The question we ask today is not whether our government is too big or too small, but whether it works - whether it helps families find jobs at a decent wage, care they can afford, a retirement that is dignified. Where the answer is yes, we intend to move forward. Where the answer is no, programs will end. And those of us who manage the public's dollars will be held to account - to spend wisely, reform bad habits, and do our business in the light of day - because only then can we restore the vital trust between a people and their government.

Nor is the question before us whether the market is a force for good or ill. Its power to generate wealth and expand freedom is unmatched, but this crisis has reminded us that without a watchful eye, the market can spin out of control - and that a nation cannot prosper long when it favors only the prosperous. The success of our economy has always depended not just on the size of our Gross Domestic Product, but on the reach of our prosperity; on our ability to extend opportunity to every willing heart - not out of charity, but because it is the surest route to our common good.

As for our common defense, we reject as false the choice between our safety and our ideals. Our Founding Fathers, faced with perils we can scarcely imagine, drafted a charter to assure the rule of law and the rights of man, a charter expanded by the blood of generations. Those ideals still light the world, and we will not give them up for expedience's sake. And so to all other peoples and governments who are watching today, from the grandest capitals to the small village where my father was born: know that America is a friend of each nation and every man, woman, and child who seeks a future of peace and dignity, and that we are ready to lead once more.

Recall that earlier generations faced down fascism and communism not just with missiles and tanks, but with sturdy alliances and enduring convictions. They understood that our power alone cannot protect us, nor does it entitle us to do as we please. Instead, they knew that our power grows through its prudent use; our security emanates from the justness of our cause, the force of our example, the tempering qualities of humility and restraint.

We are the keepers of this legacy. Guided by these principles once more, we can meet those new threats that demand even greater effort - even greater cooperation and understanding between nations. We will begin to responsibly leave Iraq to its people, and forge a hard-earned peace in Afghanistan. With old friends and former foes, we will work tirelessly to lessen the nuclear threat, and roll back the specter of a warming planet. We will not apologize for our way of life, nor will we waver in its defense, and for those who seek to advance their aims by inducing terror and slaughtering innocents, we say to you now that our spirit is stronger and cannot be broken; you cannot outlast us, and we will defeat you.

For we know that our patchwork heritage is a strength, not a weakness. We are a nation of Christians and Muslims, Jews and Hindus - and non-believers. We are shaped by every language and culture, drawn from every end of this Earth; and because we have tasted the bitter swill of civil war and segregation, and emerged from that dark chapter stronger and more united, we cannot help but believe that the old hatreds shall someday pass; that the lines of tribe shall soon dissolve; that as the world grows smaller, our common humanity shall reveal itself; and that America must play its role in ushering in a new era of peace.

To the Muslim world, we seek a new way forward, based on mutual interest and mutual respect. To those leaders around the globe who seek to sow conflict, or blame their society's ills on the West - know that your people will judge you on what you can build, not what you destroy. To those who cling to power through corruption and deceit and the silencing of dissent, know that you are on the wrong side of history; but that we will extend a hand if you are willing to unclench your fist.

To the people of poor nations, we pledge to work alongside you to make your farms flourish and let clean waters flow; to nourish starved bodies and feed hungry minds. And to those nations like ours that enjoy relative plenty, we say we can no longer afford indifference to suffering outside our borders; nor can we consume the world's resources without regard to effect. For the world has changed, and we must change with it.

As we consider the road that unfolds before us, we remember with humble gratitude those brave Americans who, at this very hour, patrol far-off deserts and distant mountains. They have something to tell us today, just as the fallen heroes who lie in Arlington whisper through the ages. We honor them not only because they are guardians of our liberty, but because they embody the spirit of service; a willingness to find meaning in something greater than themselves. And yet, at this moment - a moment that will define a generation - it is precisely this spirit that must inhabit us all.

For as much as government can do and must do, it is ultimately the faith and determination of the American people upon which this nation relies. It is the kindness to take in a stranger when the levees break, the selflessness of workers who would rather cut their hours than see a friend lose their job which sees us through our darkest hours. It is the firefighter's courage to storm a stairway filled with smoke, but also a parent's willingness to nurture a child, that finally decides our fate.

Our challenges may be new. The instruments with which we meet them may be new. But those values upon which our success depends - hard work and honesty, courage and fair play, tolerance and curiosity, loyalty and patriotism - these things are old. These things are true. They have been the quiet force of progress throughout our history. What is demanded then is a return to these truths. What is required of us now is a new era of responsibility - a recognition, on the part of every American, that we have duties to ourselves, our nation, and the world, duties that we do not grudgingly accept but rather seize gladly, firm in the knowledge that there is nothing so satisfying to the spirit, so defining of our character, than giving our all to a difficult task.

This is the price and the promise of citizenship.

This is the source of our confidence - the knowledge that God calls on us to shape an uncertain destiny.

This is the meaning of our liberty and our creed - why men and women and children of every race and every faith can join in celebration across this magnificent mall, and why a man whose father less than sixty years ago might not have been served at a local restaurant can now stand before you to take a most sacred oath.

So let us mark this day with remembrance, of who we are and how far we have traveled. In the year of America's birth, in the coldest of months, a small band of patriots huddled by dying campfires on the shores of an icy river. The capital was abandoned. The enemy was advancing. The snow was stained with blood. At a moment when the outcome of our revolution was most in doubt, the father of our nation ordered these words be read to the people:

"Let it be told to the future world...that in the depth of winter, when nothing but hope and virtue could survive...that the city and the country, alarmed at one common danger, came forth to meet [it]."

America. In the face of our common dangers, in this winter of our hardship, let us remember these timeless words. With hope and virtue, let us brave once more the icy currents, and endure what storms may come. Let it be said by our children's children that when we were tested we refused to let this journey end, that we did not turn back nor did we falter; and with eyes fixed on the horizon and God's grace upon us, we carried forth that great gift of freedom and delivered it safely to future generations.

Monday, January 19, 2009

Barack Obama É Más Ki Sinplismenti 44u Prizidenti Di Mérka!

Pa Agnelo A. Montrond


Obama e más ki un sínplis prizidenti. El e surrizu, olhar, y speransa na róstu di tudu algen, di más pikinoti a más grandi. El e forsa, lus, speransa, y gia ki mundu meste. El e un prizidenti vizionáriu, y un líder karismátiku, ki ta ben protagoniza mudansa y unidadi na mundu interu.Na Déus Pai tudu Poderozu; Kriador di séu y di térra; Di tudu kuza vizível y invizível, nu ta kunfia y akredita, sima Abraham Lincoln na se investidura, kantu el beija kel bíblia ku se mon.



Dia vinti di Janeru meiu-dia, ku un asistênsia di más di dos milhon di algen, Obama ta presta juraméntu, frenti di xéfi di justisa, pa el ser ofisialmenti proklamadu 44u prizidenti di Stadus Unidus.

Es investidura e un muméntu markanti na stória di Mérka. E un muméntu istóriku pesoal pa Obama y koletivu pa tudu mundu.

Es e ki e Muméntu ku létra grandi. Es e ka só bes di Obama. E se óra ki dja txiga.
E se ténpu ki dja pila. Na rilóji más izatu di mundu, ki povu merkanu regula ku intilijênsia y sabedoria, ku ses votu di konfiansa na mudansa ki mundu interu sa ta reklama.

Kada palavra y kada diskursu di Obama e un lison di stória di Mérka. Prizidenti Obama e xéfi komandanti di un novu dinámika na sédi di Mundu, ki e un Mérka unidu na diferénsa; Un inspirason divinu; Un lideransa y vizon paralélu, ki ta poi mon na kel mesmu bíblia ki Abraham Lincoln uzaba na se serimónia di investidura presidensial na 1861.



Asin, Obama ta dimonstra, y el ta prova, ma vizon, karisma, y lideransa ka ten kor, má el ten pézu, y el ta okupa spasu.

Sonhu di Obama e inspiradu pa otus grandis sonhus, di líders ki pur koinsidênsia, stória uni na perkursu y na data. Investidura di Obama e realizason di varius sonhus di grandis liders sima Martin Luther King, Nelson Mandela, Amilcar Cabral, y otus.


Obama ta presta juraméntu na Kapitóliu di Stadus Unidus, ki foi konstruidu ku suor na kósta di skravus, el ta anda na avenida Pensylvania ,y el ta bai rizidi na un kaza istóriku tanbe, konstruidu ku suor na kósta di skravus.

Prizidenti Obama ta ben luta pa pás, unidadi y stabilidadi na mundu. Kultiva amizadi y kaba ku dizamizadi entri povus y entri nasons. Konbati terrorismu, sob tudu fórmas, ku tudu meius, na mundu interu.

20 di Janeru di 2009: ta faze izatamenti 36 anu ki Amilcar Cabral (ki nasi dia 12 di Seténbru di 1924) foi barbaramenti asasinadu na dia 20 di Janeru di 1973; 80u aniversáriu di nasiméntu di Martin Luther King (ki nasi dia 15 di Janeru di 1929 y foi asasinadu na 4 di Abril di 1969), Jr.
A partir di es muméntu sa ta ben kumesadu un novu kapítulu na stória di Mérka.


Infilizmenti ten kenha ki ta ôdia un vizionáriu y un líder di kalíbriu di Barrack Obama. Pur isu, seguransa ten ki ta pasadu a penti finu: terréstri, marítimu y aériu. Pa mante distansia y kontrola tudu movimentason.

Un líder ka ta mididu pa se kor, má pa se kapasidadi y se dimenson umanu. Obama e un novu sol na orizonti merkanu, ki ta ben ilumina ku susésu es país ki e un muzaiku linguístiku y kultural, na undi ki tudu algen ta nasi igual, y debe ten mesmu oportunidadi di realiza kel sonhu merkanu.

Agnelo A. Montrond

Students in the Classroom


By Eliana Barnett, Adjustment Guidance Counselor



The Merriam-Webster Dictionary defines educate as «to develop mentally and morally, to provide with information». Education is de facto an action or process of educating or being educated. When I think of education, I am reminded of the youth that I work with everyday in High School. I have observed three types of students: 1) academically successful students who are on their way to a prosperous future; 2) Students who resist being educated and are falling behind educationally; and 3) students who have a lack of motivation when it comes to working beyond their potential.

Students who are academically successful seem to have the basic skills to endure the rigor and challenges in education today. These students attend school everyday, complete their homework, study for exams, and often have a desire to become knowledgeable adults. These are the students who are an example for their peers. We should be proud of students who excel academically and move on to college and universities all across America.

The students resisting to learn are those who refuse to complete class work or required homework assignments. Some often choose not to show up after school so that they can get extra help from their teachers. When they tell me about their distress I explain their options and recommend them to go and get tutoring services that the school provides. I am dumbfounded by the irresponsibility from these adolescents. I question myself whether they do understand what it means to be educated. Are they aware of the opportunities available for them? Why are these students lazy when it comes to studying?

Sometimes students are having difficulties in school because their socio-economic situation is unstable. Students coming from dysfunctional families such as having alcoholic parents, have a difficult time having enough motivation to learn. A student who has been traumatized by parents who are separated, who are living in poverty, or who have a history of neglect often do not have parents who will take the time to come to school and support them in school. Their problems are so profound and have been going on for so long that they have difficulty concentrating, being attentive in the classroom, and learning independently.
I encourage parents to take accountability and be active in their children’s education. Those who are concerned about our students need to be aware of these helpful tips.
Set consistent time each day for doing homework.
1. Make a homework checklist to priorities the student’s time.
2. Check to see if the homework is completed.
3. Call teachers to get progress reports.
4. Attend parent-teacher conferences.
5. Turn the T.V. off during homework time.
6. Limit the amount of time students are playing video games and watching T.V.

This list of helpful tips is extensive. What I encourage all of us to do is to learn about how they can be more attentive to students and their learning experience. Together we can do so much to support the future generation.

Saturday, January 17, 2009

A Língua Cabo-Verdiana (o Crioulo) deve ou não ser oficializada?

Es fotografia e un kortezia di Stébu ku Trina Graham

Fonte: A NAÇÃO
Barómetro
18-Dez-2008


Danny Spínola,
Escritor

Deve sim. Porque a oficialização da língua cabo-verdiana implica o seu ensino. E ensinando a língua crioula poder-se-à ensinar melhor a língua portuguesa, ou seja, os alunos estarão a aprender melhor o português. As teorias linguísticas dizem que quanto melhor aprendermos a língua materna., mais fácil se torna a assimilação da língua estrangeira. Ainda está a tempo, porque de qualquer forma há que ter um percurso, por isso, é preciso uma reflexão sobre a questão, pois é preciso consenso para que haja um trajecto que nos leve naturalmente à sua implementação. Não se deve fazer a oficialização de nenhuma variante, porquanto, não se faz oficialização da língua em si, mas sim do alfabeto. O ALUPEC é uma proposta que auxilia na escrita da língua cabo-verdiana.


Júlia Melicio Pereira
Professora de Língua e Literatura Cabo-verdiana

Concerteza deve ser oficializado, porque, o crioulo é a nossa língua materna. Por exemplo, quando uma criança nasce a primeira língua que começa a falar é o crioulo, por isso, é bom ser oficializado, está-se a tempo. Por outro lado, é difícil, pois, qualquer língua deve ter uma norma e, é a partir da norma que passamos à escrita, uma vez que, a norma é mais para a escritura. Não obstante, em termos da fala, cada um utiliza a sua variante. Porém, o “calcanhar de Aquiles do crioulo” tem sido a escrita.

Agnelo A. Montrond
Professor de Língua e Cultura Cabo-verdiana
Colégios Bridgewater State College e Massasoit Community College, EUA

Para a oficialização a resposta é sim. Mas, temos que ter em conta quando e como fazê-lo. A ideia da oficialização deve ser valorizada, porque é a única forma de termos a certeza de que a língua não vai desaparecer. Se não for ensinada, se não for falada, a língua acaba por desaparecer. Mas leva o seu tempo, porque o caminho é longínquo, no entanto, já estamos longe de onde partimos. Ainda temos algumas arestas a serem limadas, todavia, para que a oficialização seja bem feita precisamos de tempo, para que as pessoas a possam aceitar. Não queremos através de um decreto- lei impor uma variante ou outra. Ainda estamos na fase de consensos para ver quando é que vai ser oficializada.


Ana Josefa Cardoso
Mestre em Relações Inter culturais

Claro que sim. Faz todo o sentido a oficialização do crioulo. Pois, é a nossa língua e todos os cabo-verdianos falam o crioulo, sobretudo as pessoas que estão na diáspora, porque, sentem a necessidade da oficialização do crioulo, uma vez que, a língua nos une. Assim, podemos comunicar com os nossos compatriotas que estão na França, Luxemburgo, Holanda, Suiça, e mesmo na China, na nossa língua materna. Por isso, a língua cabo-verdiana deve, não só ser valorizada mas também ter um estatuto de acordo com o papel que desempenha para cada cabo-verdiano. Ainda estamos a tempo da sua oficialização. Aliás, temos de ter a consciência de que oficializar a língua não é do dia para a noite, entretanto, é necessário que sejam criadas condições. Portanto, é um processo longo, e não deve ser feito de qualquer maneira. É preciso que todos os falantes vejam o crioulo de uma outra forma, pois, é ela que une o arquipélago e a diáspora.


Tomé Varela
Investigador de Tradição Oral

Eu, como um cabo-verdiano, escritor dessa língua, uma pessoa que fala o crioulo diariamente, penso que já é tarde demais. Já devia ter sido oficializado há muito mais tempo. Temos de distinguir as coisas, uma coisa é oficializar a língua, a outra é escolher variante padrão, são diferentes. Quanto à variante vai depender de muita coisa, mas naturalmente que vai ser escolhida uma variante. Ou seja, tem de se ter em conta a demografia, a facilidade, a identificação com a cultura e assim ser tomado como padrão.

Thursday, January 15, 2009

UNDI KI N DEXA NHA KURASON

POETA JOSÉ LUIZ TAVARES
(NA SON DI NHU SANTU AMARU)

Sintinela di madrugada
é ka strela é ka galu
é bu kurason ta da stalu
ondias di mar ta subi txada

ta konta stória di enkantada
sonbra di noibus ta kore kabalu
riba di bu kosta dja kria kalu
skalabradu onti na fiu di spada

seru kubri berdi na talu
lágua di séu nen un pitada
dja N xinti bu alma ta da abalu
boka fitxadu ka ta fla nada

agu ta kore tudu labada
dja é ka vos ta faze koru
múzika bu boka kré bira txoru
bu formozura kaba na nada

nhos da-m nha gaita ku nha inxada
pa N ba invoka nhu sant' amaru
pa bu spritu ser más ki baru
ô puera lebi ta kubri txada

JOSÉ LUIZ TAVARES

Monday, January 12, 2009

A Anonímia Assumida No DJANÓNIMO Onde Impunemente Se Usa E Se Abusa De Nomes Falsos!


Por Agnelo A. Montrond

Konsedju ki nha dóna sénpri ta daba mi: «si katxô ladra-bu, ka bu bá brigâ ku el. Fazê séti krus d’el. Tanbê, si argen krê gérra ó konfuzaun, e midjô bu fugi d’el azóra».

Fladu ma kenha ki ta da terrorista gazadju, tanbe e terrorista y ta difende terrorismu. Inspiradu pa es lójika, N ta fla ma kenha ki ta da anónimus gazadju, ta difende y ta promove anonimatu negativu, ki aliás e un fórma di terrorismu mediátiku.

Os comentadores anónimos deveriam sentir-se inválidos e diminuídos intelectualmente pela cobardia e pela forma oculta por que esmeram-se, escolhendo meticulosa e contumazmente palavras contundentes que ferem como punhais, no intuito de veicularem ideias patogénicas que mais não são senão armas para ataques suicidas perpetrados no ciberespaço.

O verdadeiro soldado do exército que luta pela ética, moral e deontologia na comunicação social é aquele ou aquela que combate a identificação falsa, a pseudo-identificação, bem como outras formas obscuras para tentar ludibriar e intoxicar a opinião pública. Alguns desertores usam nomes próprios de outros para insultar personalidades e intelectuais de grande craveira e de reconhecida idoneidade. As mais perigosas criaturas do espaço virtual assumem múltiplas personalidades, mas nunca assumem essa prática de multiplicação, por conveniência individual ou colectiva. Incrível, chegam mesmo a assumir o anonimato cobarde quando escondem e atiram pedradas apenas naqueles que lhes fazem sombra, ignorando os picuinhas e insignificantes. Uma perfeita analogia com o desonesto glutão que apenas atira pedras nas árvores com muitas frutas e poupa aquelas que não têm nada.

Tudo isso constitui assaltos. São atentados, sem quaisquer sombras de dúvidas. E, há que responsabilizar quem de direito: os comentadores anónimos e os moderadores do espaço virtual onde a cidadania anónima adquire-se gratuita e incondicionalmente.

A postura certa e politicamente correcta tem que ser supra-partidária. Senão, corremos o alto risco de consumir produtos toxicos de jornalismo politico-partidario tendentes a comprometer o pluralismo democrático, e a boa nutrição da mente através da leitura saudável. E orgulha-se daqueles que ostentam essa qualidade rara, na actual aldeia política global. E não devia-se estar nessas andanças com objectivos meramente carreiristas. E nem devia-se fundamentar artigos de opinião com recheios supérfluos com sabor a ambições tachistas.

Quando um comentador ou um articulista usa palavras e constrói ideias assumidas, devia também ser consequente e dar a sua cara ou pelo menos o seu verdadeiro nome à estampa. Afinal, o exercício da cidadania e a prática da democracia fazem-se na clandestinidade e sob o anonimato? O anónimo assumido certamente dirá que não é favor, nem é contra, antes pelo contrário «y dipos el ta skerdia pa direita pa el pode subi kabésa-baxu».

Se sabiamente, mas sem pretextos nem subterfúgios, sonharmos em inverter a estátua da LIBERDADE em Nova Iorque, depois o conceito de LIBERDADE, a seguir conceitos arquitectónicos, a ordem racional do cosmos, símbolos nacionais, fotografias de altos dirigentes, estariamos virtualmente invertendo nós próprios, os nossos princípios, os nossos valores, e a nossa própria moralidade. E sonhando, também devíamos proferir, escrever, ouvir e ler discursos políticos invertidos por anónimos assumidos na clandestinidade, por ocasião do dia 13 de Janeiro, por exemplo, entre outros, com falsas e anónimas promessas, fintando os eleitores “na descontra”, e no sigilo do anonimato fraudulentamente eleger um governo de anonimato assumido pelo seu chefe que seria superiormente um súper anónimo KATXOR SAKÉDU di kadera baxu, o garante DA VERDADEIRA DEMOCRACIA, DA LIBERDADE, E DA JUSTIÇA SOCIAL EM CABO VERDE projectadas na sociedade «di Kobon ku parlaméntu na ladera», mas sem constituição nem Assembleia. Mas isso só acontece numa república de «XUXADERA» ou num «ARKIPÉLAGU DI PATETARIA».

E agora pergunto: O comentador anónimo seria um alcoólatra frustrado e melancólico ou um feliz bêbado imoral e invertebrado? É a única asneira assumida no djaliberral. Os outros apenas imitam cegamente olhando para o vazio da deontologia que os enformam.

Confesso que custa-me acreditar que a via honesta para ser alguém de vulto na esfera da intelectualidade é a via do anonimato, onde paradoxalmente começa-se por não ser ninguém para se poder ser alguém depois. Isso só faz sentido no planeta anónimo e cintilante, comandado pelos quadros e peritos em anonimatologia moderna avançada. Que teoria de relatividade de burrice de ponta e de besteira quântica … assumidos?!

Advinha, advinha: Qual é a coisa, qual é ela, que devia ser devidamente identificada pela alta e competente autoridade contra a erupção da corrupção, antes de se decidir se Cabo Verde deve ou não estabelecer parceria especial com ela?


Resposta: O DJANÓNIMO, ou seja a península dos anónimos, situado ao sul do nordeste do continente ASNEIRA, onde impunemente se usa e abusa de nomes falsos.

Quem são os combatentes anónimos para a liberdade de expressão referenciada pela dualidade liberdade-responsabilidade?


Agnelo A. Montrond

Sunday, January 11, 2009

Juiz de origem cabo-verdiana homenageado nos EUA

11-01-09
Fonte: A SEMANA

George N. Leighton, norte-americano de origem cabo-verdiana, nascido em New Bedford há 92 anos e um dos primeiros juízes de ascendência africana daquele país, passa doravante a ser a denominação oficial de uma estação de correios naquela cidade dos EUA. Uma decisão nesse sentido acaba de ser tomada pelo Congresso dos EUA.

O site do Instituto das Comunidades (http://www.ic.cv), que cita uma nota da embaixada dos EUA em Cabo Verde, informa que o Congresso dos EUA decidiu que o edifício dos Correios de New Bedford passa a ostentar o nome do "Honorável Juiz George N. Leighton". Uma homenagem a um homem que se fez a pulso, para a glória de Cabo Verde e dos EUA.

George N. Leighton é filho de Ana Silva Garcia e António Neves Leitão, ambos naturais da Brava, que emigraram para a América no século XIX. Leighton frequentou a escola primária em New Bedford e em Cape Cod, zonas de forte presença cabo-verdiana desde os tempos da caça da baleia, mas cedo teve de deixar os estudos para trabalhar num petroleiro.

"Contudo", acrescenta a nota, George N. Leighton "continuou os seus estudos lendo livros e frequentando escolas nocturnas até conseguir ingressar na Universidade de Howard, em Washington, D.C., e formar-se com distinção, `magna cum laude’. O juiz Leighton regressou a Massachusetts para frequentar a Faculdade de Direito da Universidade de Harvard, mas interrompeu os estudos para se alistar na Segunda Guerra Mundial, tendo sido agraciado com ’Estrela de Bronze’.
Obteve o seu diploma em Direito na Universidade de Harvard em 1946".
Entre os muitos feitos e méritos de Leighton consta a sua eleição como juiz do Tribunal da Comarca do Condado de Cook (Illinois) em 1964 e a sua designação como primeiro juiz afro-americano do Tribunal de Apelação do Primeiro Distrito do Norte de Illinois, em 1969. O presidente Gerard Ford nomeou George N. Leighton para o Tribunal do Distrito do Norte de Illinois em 1976, onde permaneceu até 1987 quando se reformou.

Monday, January 5, 2009

Rosinha's Restaurant - A New Cape Verdean Restaurant Located at 999 Main Street - Pawtucket - Rhode Island, Presented Manuel Candinho From Holland

Pawtucket tem mais um restaurante cabo-verdiano
Fonte: www.caboverdeonline.com

Por: Valdir*

Iniciativa do casal Carlos e Rosa Almeida, Rosinha’s Restaurant é mais uma opção para a comunidade cabo-verdiana, particularmente de Pawtucket, em termos de gastronomia, e as mais diversas actividades sociais e culturais, a ela relacionadas.

Para o proprietário Carlos Almeida, o Rosinha’s está de portas abertas para qualquer iniciativa, inclusive recepções a dignitários que visitam estas paragens.

O salão tem capacidade para quase quatrocentas pessoas de pé, ou perto de 300, sentadas. Algo que, pela sua capacidade por si só, já deixava falta nesta comunidade.

O restaurante é uma criação da proprietária Rosa que sempre sonhou com uma iniciativa do género.

Fruto da sua concepção, uma das paredes da sala ainda conserva o estilo rústico à base de tijolo. Como um centro multi-facetado virado para a cultura, conta com um bom palco.

Embora a abertura oficial esteja marcada para o próximo fim de semana, já se pode tirar conclusões quanto àquilo que se espera desse restaurante, para além da boa comida cabo-verdiana, portuguesa e da culinária internacional, como é óbvio.

A música será o prato forte do Rosinha’s , como ficou comprovado no passado sábado dia 3.

O exímio guitarrista Manel di Candinho, vindo da Holanda, encabeçou um desfile de artistas que tomaram parte numa interessante “jam session”, com conhecidas vozes ao lado de vozes revelação.

Entre outros, desfilaram pelo palco, Djuta Barros, Bela Mendes, Jú Sança, Desirée Fernandes, Nhelas, Pedro Almeida, acompanhados por um bom elenco constituído por Dany Carvalho no piano, Manel di Candinho e Vuca Pinheiro na guitarra , Jorge da Rosa na bateria e Jim Job no baixo.

*Texto: Valdir Alves
*Fotografias: Adalzisa Montrond

Fogo: Reinado vai percorrer a ilha graças a boa vontade de dois octogenários


2009-01-05 10:39:19

Por Jaime Rodrigues, da Agência Inforpress

São Filipe, 05 Jan (Inforpress) - O Reinado, uma tradição cultural típica da Ilha do Fogo e considerado uma das festas mais antiga da ilha, corre sério risco de desaparecer. Assinalada anualmente de 6 de Janeiro até ao dia das Cinzas, a tradição, que noutros tempos era transmitida de geração em geração, está condenada ao abandono devido à não envolvência dos jovens.


A origem do Reinado é um pouco duvidosa e poderá estar ligada à comemoração da festa dos Reis em Portugal. Nenhum dos homens envolvidos no Reinado sabe explicar, ao pormenor, a origem e a data da sua introdução na Ilha do Fogo, embora alguns considerem que esta tradição esteve ligada ao peditório para a construção da antiga Igreja Matriz de São Filipe - o que, pressupõe-se, aconteceu há algumas centenas de anos.


Antigamente, os Reinados eram constituídos por grupos de homens, três ou mais, católicos e praticantes, que andavam por toda a ilha, durante três luas, a realizar terços e pedindo ajuda a favor da Igreja, mas tempo houve em que cada confraria de Reinado era constituída por sete homens. Normalmente o grupo era constituído por um “rei” que dirige e controla tudo, um rei interino, tesoureiro e participantes.


Acredita-se que o objectivo maior do reinado era a evangelização e todos os integrantes do grupo teriam de ser católicos, baptizados/crismados, casados e escolhidos pelo padre.
Os Reis reúnem-se no dia 6 de Janeiro, na Igreja Matriz, onde assistem a uma missa, depois da qual cada Reinado segue o seu próprio itinerário, dando volta à Ilha. Cada um tem uma Santa (imagem era cedida pela igreja) como patrona - antigamente, as Santas eram recolhidas na Igreja, no final do Reinado, mas hoje são guardadas em casa.


O terço ou “ladainha” na maioria das vezes é rezado em latim. Além da imagem da Santa, o Reinado, dispõe de um pequeno tambor para anunciar a sua chegada, um sino e o rosário, utilizados durante a realização do terço.


Em outros tempos, a festa era assinalada com algum brilho. Segundo um dos Reis, costumava sair da Igreja Matriz 24 grupos de "reinados", constituídos por três ou mais homens. Mas hoje, são poucos os que, de casa em casa, andam cantando os seus terços. Muitos Reis morreram e a pouca participação de jovens são factores que determinam a "morte" do Reinado na Ilha do Fogo.
Filipe Fernandes “Nhô Tchina”, que no final de Março completa 81 anos e Manuel Socorro Lopes “Mané di Papa”, 83 anos, são os únicos “reis” vivos e que ainda ‘teimam’ em não deixar desaparecer a tradição, pelo menos, conforme afirmam, enquanto
estiverem com a energia suficiente.


Nhô Tchina, que tornou-se numa figura conhecida e acarinhada devido a sua participação na peregrinação (reinado) com a imagem de Nossa Senhora do Rosário de Fátima, começou com 16 anos e desde então, todos os anos, religiosamente, no dia 6 de Janeiro, inicia o reinado que termina na quarta-feira de cinza. Aprendeu a recitar ladainha em latim com o padre Fidel no ano de 1948.


Por sua vez, Mané di Papa começou a “reinar” com 12 anos, acompanhando o pai, que em 1938 era tesoureiro da igreja. Nunca deixou de participar no reinado.


JR
Inforpress/Fim

Sunday, January 4, 2009

Cape Verdean Social Group Friendly Celebration – December 27th 2008 – Vinus De Milo - Seekonk - MA

As novas regras ortográficas já estão a valer no Brasil


Fonte: A SEMANA
04-01-09

O Acordo Ortográfico da Língua Portuguesa já está a valer no Brasil. O documento, que unifica o idioma em todos os países de língua portuguesa, terá de ser aceite até 2012.

Por exemplo, o alfabeto que tem 23 letras passa a ter 26. O k, w e y voltam ao alfabeto oficial, porque o acordo entende que é um contra-senso haver nomes próprios e abreviaturas com letras que não estavam no alfabeto oficial (caso de kg e km). Além disso, são letras usadas pelo português para nomes indígenas (as línguas indígenas são ágrafas, mas os linguistas estudiosos desses idiomas assim convencionaram). Na prática: nenhuma palavra passa a ser escrita com essas letras - "quilo" não passa a ser "kilo" - por serem "pouco produtivas" ao português, na opinião da linguista.


O trema e o acento diferencial desaparecem da escrita. Assim, em "linguiça", o "ui" continua a ser pronunciado. Excepção: nomes próprios, como Hübner. Portanto, pelo (por meio de, ou preposição + artigo), pêlo (de cachorro, ou substantivo) e pélo (flexão do verbo pelar) passam a ser escritos da mesma maneira. Excepções para os verbos pôr e pode - do contrário, seria difícil identificar, pelo contexto, se a frase "o país pode alcançar um grande grau de progresso" está no presente ou no passado.


O acento circunflexo também desaparece nas palavras terminadas em êem (terceira pessoa do plural do presente do indicativo de crer, ver, dar...) e em oo (hiato). Caso de crêem, vêem, dêem e de enjôo e vôo. Nos ditongos abertos éi e ói o acento agudo também desaparece. Desaparecem no i e no u, após ditongos (união de duas vogais) em palavras com a penúltima sílaba tônica ( pronunciada com mais força, a paroxítona).


O hífen deixa de existir na língua em quando o segundo elemento começar com s ou r. Estas devem ser duplicadas. Assim, contra-regra passa a ser contrarregra, contra-senso passa a ser contrassenso. Mas há uma excepção: se o prefixo termina em r, tudo fica como está, ou seja, aquela cola super-resistente continua a resistir da mesma forma.
Quando o primeiro elemento termina e o segundo começa com vogal. Ou seja, as rodovias deixam de ser auto-estradas para se tornarem autoestradas e aquela aula fora do ambiente da escola passa a ser uma actividade extraescolar e não mais extra-escolar.
Em Portugal, caem o "c" e o "p" mudos, como "óptimo" e "acto". Passam a ser grafadas como o Brasil já fazia. Palavras como "herva" e "húmido" também passam a ser escritas sem o “H”, ou seja, erva e úmido.

Saturday, January 3, 2009

Kal ki bu ta prifiri: traison di un amigu ó karísia di un inimigu?


Agnelo A. Montrond

  • Nha genti, nhos sabeba ma, má N kre traison di nha amigu, di ki karísia di nha inimigu?
  • Y nhos sabeba ma gosta di algen pamodi el e branku ó el e prétu, e mesmu kuza ki koba-l só fédi y txoma-l di tuga ó di prétu di Giné?


  • Kenha ki sabeba ma filisidadi di mudjer branka ó di omi branku ka ta konpara ku mizéria di omi branku ó di mudjer branka?
  • Y ken ki sabeba ma e ka ku rasismu ki ta lutadu kóntra rasismu má ku morabeza y solidariedadi?
  • Nhos sabeba ma óras ki gentis ta fla ma es gosta di mi, razon e kel-mé óras ki gentis ta fla ma es ka gosta di mi?


  • Y nhos sabeba ma kenha ki ta anda pus-dretu na kaminhu ta txiga undi ki el sa ta bai?
  • Tanbe, bu sabeba ma présu di bu txapeu ka ten nada a ver ku kuefisienti di bu intilijênsia?


  • Y bu sabeba ma bu debe anda dretu na mundu y trata mundu dretu, pamodi e ka nén bu pai nén bu mai ki da-b-el di prizenti?
  • Nhos sabeba ma omi e un bitxu runhu, ás bes sima un liaun, pa luta y difende se kabésa?


  • Nhos sabeba ma un omi sén rabu-l padja ta anda suguru na sukuru, má kenha ki ta anda tortu, sédu ó tardi el ta diskubridu?
  • Y bu sabeba ma bu debe rasguarda bu korason pamodi e’ la ki bida sta?
  • Bu sabeba ma bu debe djobe y spia sénpri pa dianti?
  • Y bu sabeba ma kaminhu di kabra nén di burru dja ka ten más?
  • Bu sabeba ma bu debe spia dretu pa bu ka po pé na sujidadi?
  • Bu sabeba ma bu debe da pasu firmi y anda ku koraji?


  • Bu sabeba ma bu ka debe nunka anda ta da zigi-zagi?
  • Y finalmenti, bu sabeba ma un trópa di burru komandadu pa un lébri ta ganha gérra kóntra un trópa di lébri komandadu pa un burru?


  • Nha genti, nhos sabeba … ?


Agnelo A. Montrond