Irmon Kabuverdianus, Nu Uza Y Divulga Alfabétu Kabuverdianu Ofísial(AK, ex-ALUPEC)

Thursday, July 12, 2012

Institutu Pedro Pires na Bridgewater State University na Mérka

Pa Agnelo A. Montrond, USA

Tudu algen ki staba na «Bridgewater State University» ta partisipa na ivéntu «Nos Rais» organizadu ku perísia pa Konsuladu Jeral di Kabuverdi na Boston, superiormenti dirijidu pa Nos Kónsul, Dr. Pedro Graciano Carvalho, labanta, y baza palma di kontentaméntu, kantu ki Prizidenti di «Bridgewater State University», Dr. Dana Mohler-Faria, anúnsia kriason déntu en brévi di Institutu Di Studu Kabuverdianu na«Bridgewater State University», y ovason inda foi más, kantu ki Dr. Mohler-Faria fla ma nómi di es Institutu é Pedro Pires.


N ta kongratula Dr. Mohler-Faria pa un skódja tãu filis y asertadu pa nómi di es Institutu. Pedro Pires é nómi sértu pa es Institutu y ka pode tenba un midjór skódja pa es nómi.

Si nómi di Pedro Pires dja sta rejistadu na konsertavória di Nason Kabuverdianu Global, Institutu Pedro Pires na «Bridgewater State University» é un fórma di iternaliza nómi di es Konbatenti di Liberdadi di Pátria, kolega di luta y labuta di Amilcar Cabral.

Visi-Prizidenti di«Bridgewater State University», Miguel Gomes, sábiamenti fla y se konbérsu obidu ku atenson: «Ka Du DISKISÊ DI NOS RAIS». N ta parafrazia-l pa N fla:

Ka Du DISKISÊ di Amilcar Cabral, erói di povu.

Ka Du DISKISÊ di Aristides Maria Pereira, primeru Prizidenti di Repúblika di Kabuverdi.

Ka Du DISKISÊ di Abilio Duarte, primeru prizidenti di Asenbleia di Repúblika di Kabuverdi.

Ka Du DISKISÊ di Komandanti Pedro Verona Rodrigues Pires, primeru primeru-ministru di Repúblika di Kabuverdi.

Tanbe, KA DU DISKISÊ di Dr. José Maria Neves, midjór primeru-ministru di Repúblika di Kabuverdi.

Nen Ka Du DISKISÊ di 5 di Julhu di 1975, dia di Indipendensia di Kabuverdi.



Ka Du DISKISÊ di Nos Rais.

Ka Du DISKISÊ di undi ki du ben.

Ka Du DISKISÊ … nau Ka Du DISKISÊ.

Na undi ki du sta na mundu, Ka Du DISKISÊ di Nos Kabuverdi Di Speransa.

Ka Du DISKISÊ di nos morna.

Ka Du DISKISÊ di nos katxupa.

Ka Du DISKISÊ di nos djagasida.

Ka Du DISKISÊ di nos morabéza.

Ka Du DISKISÊ ma nos é Kabuverdianu.

N ta apruveita pa konpartilha ku leitoris alguns muméntus y faktus markantis na perkursu di Ex-Prizidenti Pedro Pires, nun linguájen sínplis sima se dimenson umana di un líder pulítiku ínpar y inegualável, y tanbe na lingua di Térra ki tantu el ten kontínuamenti lutadu y labutadu pa el, di un fórma inkansável y abnegadu. Y nu ta kumesa pa prinsípiu y nu ta konvida nhos pa nhos sigi-m pasu a pasu, luta a luta, konbati a konbati, y konkista a konkista.

Na dia 29 di Abril di 1934, un kuza grandi kontise na Djarfogu! Ka foi vulkon ki spludi, nén ka foi txon ki treme. Pelu kontráriu, foi nobidadi sabi ki treme Djarfogu interu, kantu ki pasadinha di péna azul traze Kabuverdi kel arbisa sabi di un mininu patrióta ki ben mundu pa ben liberta nos povu di sufriméntu, y dizafronta nos gentis di tantu trabadju riju y tratu mofinu. Di nómi konplétu Pedro Verona Rodrigues Pires, kel mininu ki gatinha y ki kumesa ta odja injustisa ku odju di Djarfogu, se ninhu, ki dipôs ba ta kria y ta bira grandi, ki xinta na kartera di skóla, primeru na S. Filipe na Fogu, dipôs na Praia y na Sanvisenti, y finalmenti na Lisboa, Purtugal, sénpri ta sunha ku liberdadi y fraternidadi, y preokupadu ku kuzas ki el staba ta obi ku orédja di revólta y ta odja ku odju di determinason di un verdaderu líder vizionáriu, korajozamenti y ku un sentiméntu nasionalista y patriótiku mutu forti di un dever pa kunpri pa ku se povu, el larga skóla y el troka oportunidadi di susésu pesual ki el teneba pa frenti na se karrera universitáriu, y djuntu ku Amílcar Cabral, Aristides Pereira, y otus, el riska se bida na matu di Giné, sén médu-l morti, ku raiba-l d’abuzu, pa liberdadi di tudu nos ki oji orgulhozamenti ta fla ma nos é kabuverdianus livri, indipendenti y demokrátiku, má sobretudu pa ki tudu kabuverdianu pode ba skóla un dia. Desdi sénpri el akredita na viabilidadi di Kabu Verdi komu un país independenti, livri y soberanu, na un altura en ki dúvida éra sertéza pa kuazi tudu algen.

N ka krê alonga mutu txeu, N ta sér brevi y N ta pasa en revista alguns muméntus y faktus más relevantis na perkursu di Nos Ex-Prizidenti:

1934 – 1956: El nase, kria y vive na Kabu Verdi ti idadi di 22 anu. El tistimunha situason di fómi di 43 y 47 ki reforsa se patriotismu y segreda-l nesesidadi urjenti pa liberta Kabu Verdi di kel situason di duminason.Na 1956 el bai studa na Purtugal.

1961 – 1968: Klandestinamenti el bai atxa Amilcar Cabral y el integra PAIGC. El trabadja na Senegal y na Fransa ta mobiliza kabuverdianus partiotas pa gérra y el manti ligason sekrétu ku struturas di PAIGC na Kabuverdi.

1968 – 1975: Pires foi komandanti di rijion militar di Giné Bisau. Na 1973 el foi skodjedu komu responsável di kumison nasional di PAIGC na Kabuverdi. Na 1974, Pires regresa pa Kabuverdi pa lidera PAIGC la. Es grandi ómi ten tantu koraji y vizon, ki kantu el binha di luta, na pasaji pa Sal, na 1974, el perguta se kabésa: « é es ki é Térra ki du luta pa el? Má nu ten ki kontinua es luta simé ...».

Sob se lideransa, PAIGC konsigi txeu avansu pa indipendensia di Kabuverdi. Na Junhu di 1974 Pedro Pires foi eleitu menbru di parlaméntu kabuverdianu . Na Dizénbru di 1974, na kualidadi di xéfi di delegason di PAIGC, Pires negosia y sina ku guvérnu portugês, transison pulítika, ki kaba pa dizenboka na indipendensia na 5 di Julhu di 1975. Na dia 6 di Julhu di 1975 el foi ileitu prumeru ministru di nason indipendenti ki éra Kabuverdi.

1975 – 1990: Na fin di anus 80, mididas pa liberaliza ekonomia nasional y atrai investiméntu extérnu foi inplementadu ku algun susésu pa guvérnu di Pedro Pires. Na 1981, Pires foi ileitu sekretáriu jeral adjuntu di PAICV. Duranti três mandatu konsekutivu, na un periudu di 15 anu, ki bai di 1975 a 1990, guvérnu lideradu pa Pedro Pires inplementa un pulitika stratéjiku, tátiku, proativu y pragmátiku pa konstrui un nason global y un stadu organizadu, efisienti y kredível, sénpri ku odju na un futuru kada bes midjor, apezar di ki pontu di partida foi situason di pobréza extrému, ku agravanti di falta di rekursus. País konsigi un melhoria substansial na saudi, idukason analfabetizason, kualidadi di vida y na diféza di meiu anbienti. Na planu internasional, guvérnu di Pedro Pires kria un Stadu útil, y dizenpenha un papel ixtremamenti inpurtanti na prusésu di negosiason ki dizenboka na indipendensia di Namíbia y na ivakuason di prezénsa di militaris kubanus y sul-afrukanus di Angola. Na Fevereru di 1990, komu un vizionáriu ki konsigi odja na óra H y xinti na muméntu sértu nesesidadi pa un mudansa radikal na sistema pulítiku kauverdianu, Pires lidera prusésu di introduson di sistéma di multipardidarismu na Kabuverdi, y el da abertura pulitika, ki decorre na pás, tranquilidadi y ruspetu pa jogu dimokrátiku.
1990 – Prizenti: Na seténbru di 2000, el anúnsia se kandidatura a kargu di Prizidenti di Repúblika di Kabuverdi, y el kaba pa ser ileitu Nos terseru Prizidenti na dia 25 di Fevereru di 2001. El foi ri-eleitu Nos Prizidenti na penúltimu eleison prizidensial. Se isilenti dizenpenhu é un orgulhu pa Kabuverdi y pa nason kabuverdianu na se globalidadi. Nos Prizidenti Pedro Pires resebi sigintis distinson: Na Marsu di 2007, el resebi diploma « Honoris Causa» na Universidadi Federal di Ceara na Brazil; Órden Amílcar Cabral di Kabuverdi; Medalha Amílcar Cabral di Guiné-Bisau; Órden di Liãu di Senegal; Órden Infanti D. Henrique di Portugal.
Pa tudu ki el ten fetu y ki el ta kuntinua ta fazi en prol di dizenvolviméntu di Kabuverdi y di Nason Kabuverdianu N ta gostaba di pidi nhos tudu pa nu ben djunta mon pa un ben labanta es Institutu Pedro Pires na Bridgewater State University.
N ta konvida-nhos pa nhos klika na es link li pa nhos odja alguns imájen di kel ivéntu «Nos Rais».

No comments: