Irmon Kabuverdianus, Nu Uza Y Divulga Alfabétu Kabuverdianu Ofísial(AK, ex-ALUPEC)

Saturday, September 26, 2009

Krónika d’ Azága


Pa Dr. Mario Matos


26 Setembro 2009

El ben bróbe, exkorrosóde. El exburdiá de nha kaixa de kurrei. Na prinsipe era un ligria, un kontentamente de mnine ta esperá sê manhe. Despôx, un nostaljia, un lenbransa de mninensa, de ága ta korrê na valeta, dakel txere kente, karaterístke, konde ága de Seu ta kazá má txon manhente, de bónhe de bika, (ke kuidóde móde kês primer ága de bika era kunpanhóde, às vex, ke pedra e pupu de góte), de pô boion na terrase pa panhá ága de txuva, de liza na lagoa de ága & bórre dakês dike de Pedra Rolada i Almaron ke nha pai ta lenbrá pa ter kuidóde pakê às vez ta ten garrafa kebróde gatxóde na lama, de terra infrontóde de verde, de lagarta mitide na kaxa de foxe na milagre de vrá burbuleta, de travessia de Pê-de-Verde pa Móte Inglês, Móte Inglês pa Pê-de-Verde ta panhá uva-de-makóke na kanikinha de plástke, enfin, tude ex lenbransa ke ta rufná-me na diazá… Más tarde, tristeza i ingústia. Por: Mário Matos

Ben ta txegá fôte de estróge i desgrasa na San Nikau i Sintanton, de Mindel sustóde ta boiá, nutísia de jente ke krede na boka, de jente dezusperóde pakê ses kaza ta in prige de ronbá i, pior ainda, dos dia despox txegá nutísia dakel manhe i dôs fidje interrode, pra senpre, debóxe dun kebrada na rotxa de Kuvuada, na San Niklau. Un tristeza funde, un revolta sen tine… Senpre no pagá un prese kóre pa boa az-ága… N ta lenbrá de nutísia de kebrada na Sintanton, ke jente ta morrê debóxe de pedra, terra i lama o anton rastóde, junte má kaza, almara, árvre, tude koza ke rbera dzuride ta rosegá i ta bá largá na mar…

Má vida ê kára & kroa. Tude rbera tem dôx bordera i nunka ta fkóde nun lóde so. Otes nutísia ben ta txegá: barrajen de Poiloni ti ta intxi, barrajen de Rbera Prata intxi exburdia desde primera txuva, (N fká ta pensá na nha amige de Rbera de Duke i dakel sês barrajen ke, de serteza torná intxi, sima há uns one atrás. Se kalhar já ex ti ta ta novegá de jangada na el…), sisterna expaióde pa tude kex kónpe i lukalidade de Foge, Santiage, Sintanton, San Niklau, Brava i Mai, subretude, intxi, sisterna dakês liseu más resente sima kel de Rbera das Pata, intxi tanbê, midje ta talude na txeu zona i kês de zona alta kre kintura de Sol pês ka mofá, tude jente ta ke esperansa nun óne de kmida & fartura, un óne bon!

N fká ta pensá na nos sina de fazê kaza na Rbera pakê “ome, li ka ta dá txuva!”, de fazê káza na ladera sem nenhun preparasaun, enfin de nos dezafiu konstante a Natureza pakê nos mimória e kurte i vontade de ten un brakin de seu pa morá e sonhe de tude kriole. Entrá one sei one, no ta uvi deklarason de Prisidentes de Kanbra ta dzê ke ti ta bá tmóde midida asin i asóde pa ka konstruíde na Rbera i na ladera, entrá one sei one, konde ta tmode midida, drete o matriode, nox televizaun, ke pur sinal e públike, ta presentá kes sidadaun ke fazê kaza na Rbera kma vítma de Kanbra, de sê Prisidente, alguns vex, lumnhonde atê nome de fiskal ke kunpri sê dever. Reportajen e senpre fete pa ten vítma & algoz… Responsablidade pa rezolvê ese situasaun ten ke ser partilhóde: puder lukal, puder sentral, kumnikasaun susial, kumunidade, família i sidadaun. Puder lukal ten ke ter un pulítka de sole, de prudusaun de sole urbane de akorde ke diferente grupe susial i de rendimente ke ten na sê munisipe. Puder sentral deve, juntamente má puder lukal i ke partisipasaun de kumunidade, desenhá un ordenamente de territórie de akorde ke vizaun de dizenvolvimente lukal i nasiunal. Pulitka de habitasaun ten ke izisti tanben, pa kontenplá grupe ke menes póse, sima kes midida ke Guverne i alguns Kanbra ten tmóde. Ten tude interesse ke kumunidade i família seja invulvide kada vez más na pulítka de habitasaun susial. Kuminasaun susial ten un papel de informá, formá i iduká. Má, tanben, ten ke ten kel parte ke, habitualmente, ta fjide del ke e izersê auturidade onde i konde e nesesárie pakê nenhun terra dzinvolvê sen lei, sen regra, sen autoridade.
Aja vida i saúde pa gozá ese one de boa azága!

marzim54@gmail.com

fonti: http://www.asemana.publ.cv/spip.php?article45710&ak=1#ancre_comm

No comments: