Irmon Kabuverdianus, Nu Uza Y Divulga Alfabétu Kabuverdianu Ofísial(AK, ex-ALUPEC)

Monday, March 16, 2009

Ribeira do Ilhéu ó Ribera Djeu, e Rubera Nhordés

Pa Agnelo A. Montrond

Situadu a serka di vinti kilómetrus a nordésti di sidadi di Sanfilipi y alguns minutus (oitu kilómetrus) a uésti di vila di Igreja, Ribera Djeu e un aldeia ki ta akolhê un di kes más antigu, si e ka própi kel más antigu povuadu di konselhu di Musteru. Rubera Djê e parti di munisípiu di Musteru y di fregesia Nosa Sinhóra di Ajuda. Maioria di populasaun di Rubera Djê ta vivê di agrikultura y kriasaun di limárias. Alguns ta vivê di péska y kumérsiu retalhista. Kes ki e funsionáriu públiku e kontadu na dédu. Na Djeu ten un skóla primária, un greja katóliku, un greja adventista, un postu di korreiu y un postu sanitáriu. Ten alguns lójas pa kumérsiu retalhista y ten un lója di João Vaz Montrond (Fernandi di Nhomendi) ki ta faze nagósiu a grosu.

Rubera Djeu e un rubera di Kultura: Bina Manzinha e un figura ki distakâ na muzika na Rubera Djeu ki el diskrevê asin: «Rubera Djeu e Rubera Nhordés – Nha genti fórti kabu sabi …» Rubera Djeu e tanbe konxedu pa ses tokadoris: Mérku Bina, tokador di violaun, Merkinhu di Bina, tokador di violaun; Xalé di Nhamá, un grandi tokador di robéka; Amadeu Gomes Martins (Madéu di Feminha), un rekintadu tokador di violaun; Agustinhu di Sakorru, kantor y un ruspetadu tokador di violaun; Zéka Maria Nhánhá y Nhomendi di Manina, dos referênsia na viola; Faustu di Nhamá, tokador di kavakinhu y di robéka; Juzé Lasu, kantor, konpozitor y un grandi tokador di violaun; João Barbosa Amado (Karru Xalé) tokador di kavakinhu y di violaun; Carlos Spinola (Soné di Manelinhu) ki e autor di alguns létras di múzikas ki Ana Lopes, más konxedu pa Klarinda, un di kes midjor vós fimininu di Rubera Djeu, ta kantâ; Agnelo Armando Montrond, João Domingos De Pina (Juaun di Kaka), Casimiro De Pina (Nhónha di Alídiu) – tres tokadoris di violaun, y más ki N ka sa ta lenbrâ gosin.



Di entri kes más ilustris y antigu figuras di Rubera Djeu nu ta sita alguns nómis: Merkinhu di Bina – piskador y kumersianti retalhista; Agnelo Montrond – Kabu Xéfi y kumersianti; Sirbésti Nes - proprietáriu; Naku – kumersianti y proprietáriu; Djédjé di Nha Tuda – kumersianti; Alirio Lopes de Pina (Alidiu Lion) – kumersianti y proprietáriu; Carlos Barbosa Amado (Karru Naku) - kumersianti y proprietáriu; Alfredo Monteiro (Féfé di Xalé), kumersianti; Alzino Vaz (Alfredi Xinha) – proprietáriu; Antero Lobo Gomes – Kabu Xéfi y profesor; Filipe Lobo Gomes – Kabu Xéfi y Líder relijiozu; José Alves (Juzé di Rikéta) – profesor; Viriatu – boksista (bokseru) y profesor na Purtugal; Luis Gomes Martins – profesor; António Vaz Mendes (Ntoninhu di Aginélu) - kapataz agríkula; Manuel António Montrond (Ntoninhu di Ntoni) – kapataz agríkula; José António Montrond (Erman di matriza) - kapataz agríkula; António De Pina (Toti) - kapataz agríkula; António De Pina Montrond (Celso) – pulísia; Emidio Montrond (Vivi di Djéna) - pulísia; José Gomes (Dui) – injinheru; David Montrond- profesor; José Vaz Montrond – profesor; y más otus nómis ki nu ta ben akresenta dipos.

Ántis, maioria di kazas éra di pédra brutu y kubértu di karapati. Oji maioria di kazas e fetu di bloku di simenti y kubértu ku tedja ó ku simenti. Dja ten lus ilétriku y telefóni na Djeu. Maioria di polulasaun di Djeu ten un familiar ó un parenti pértu na stranjeru ki ta djuda-s ku dinheru. Má inda ten un numeru mutu reduzidu di argen ki ka ten ningen pa djuda-s y ki ta vive na un situason ki kualker tipu di ajuda ta fazê diferénsa. Anton, e ku ideia na djudâ kes tipus di argen la, ki sa ta pensadu na kria un grupu di amigus pa apoiâ kes ki sta más nesesitadu. Sa ta pensadu na kriâ un kumisaun Ad Hoc formadu pa Agnelo A. Montrond, Arlindo Correia, Filipe Lobo Gomes, Antero Lobo Gomes, Etelvina Soares Rosa (Tali di Afu) , Eugenia di Pipita, Ana Lopes, Marta di Xiba, y Adelaidinha Maria Xinha. Naturalmenti ki partisipasaun di tudu argen e benvindu, sobretudu di kuadrus y di ómis y mudjeris di nogósiu di Rubera Djeu sima:

Kuadrus: Viriatu Di Sirbesti - injinheru – Purtugal; Luis Gomes Martins – injinheru – Kabu Verdi; José Gomes (Dui di Mémé) – injinheru – Kabu Verdi; Agnelo Armando Montrond – injinheru / profesor – Mérka;
Carlos Paulino Vaz – injinkeru – Mérka; Carlos Spinola (Soné di Manelinhu) – kursadu na justisa kriminal – Mérka; Casimiro Jesus Lopes de Pina (Nhónha di Alídiu) – adivogadu – Makau; Leão de Pina – kursu superior – Kabu Verdi; Arlindo Correia (Rulinhu di Tudéka) – injinheru eletrotékniku – Mérka; Michael Gomes (Maika di Djeninha) – injinheru – Mérka; Manuel Montrond (Manélu di Afonso) - injinheru – Mérka; Manuela Spinola (Nela di Aninha) – kursu superior – Mérka, …

Ómis di Nogósiu: Arlindo Correia, proprietáriu di restauranti Laura na Dorchester; João Vaz (Djonsa di Nhamá) – proprietáriu di un «Liquor Sore» na Roxbury y di diskotéka Macumba na Mattapan; Silvina, donu di un salaun di beléza; Nelson di Manidjinha, donu di Mendes Heating, António Gomes, konstrusaun, …

Ta kontinuâ brevimenti

No comments: