Irmon Kabuverdianus, Nu Uza Y Divulga Alfabétu Kabuverdianu Ofísial(AK, ex-ALUPEC)

Monday, August 11, 2008

KRIOL DE SINTONTON XKRITE EN ALUPEC


Xtória: éra un vêx dôs dju - Djónsa má Txalu
Pa Agnelo A. Montrond, Sr. Anacleto Delgado y Sra. Dinora Alves – varianti di Santanton

Éra un vêx, dôx êmige, ex tava xtôde kuêje sénpre djunte. Ondé ke bo tava oiá un, bo podia kontâ ma bo tava tê bê oiá kel ote tênbê. Ex tinha un amizéde mute fine pa kunpênher, ke kualker pesoa podia kubisá ses amizéde. Ex tinha un amizéde na devéra. Né sima amizéde de oje-en-dia, kê xei de félsindêde. Amige de konfiansa, oje é kontôde nê dêde. Djónsa má Txal éra rei d’émige. Ex tinha bésténte kôza en komun ke talvêx tava alimentá sex amizéde. Tude ex dôs éra dju: Djónsa éra dju txeskansôde; má lé néra méx dju ke Txalu; Txalu éra dju tê kabâ na nada. Tude élgar k’ex tava bé, jente tava falá: “bzote oiá kex dôx dju lá.”

Un dia es rezolvê bé kmê nun restourante lonje dezóna ondé k’ex tava morá. Ex sentâ nun ménza pérte dun jénéla p-ex podia tmá fé tude koza ke ti tava ta pasá nó rua. Djónsa pdi un bife móda dekaza y Txalu pdi un bakalhau “Gomes de Sá”. Ex brindá kun kópe de vin brónke y ex kmesá ta konversá enkuéntu es tava ta xperá p-ex servi-x kmida. Djónsa dzê Txalu ma vida na Mérka é dixkansôde en konparôde ke Kabe Verde. El dzê-l ma nakel ténpe, ne Kabe Verde, p-un melhêr fezê un kótxupa éra un trabalhãu: mnine tinha ke trá mii ne tonbôr; melhêr tinha ke ventiá kel mii, kutxi-l, belié-l pe trá feréle, separá grôse ma fine y dpôx po-l nó lume, y tsá lume tê k-el kezenhá. Óme ta xtôde ti jegá uril ó bixka ta dverti. Óra ke katxupa prontâ es ta txmé-x pe bé kmê. Melhêr tinha vida sekrefikôde. Pa lavá ropa éra un kénsera dexgrosôde. Ex tinha ke po ága né tina, y surrá ropa ne surrédera tê ke tude sujêra exkuáse. Depôx, ex tinha ke inxaguá kex ropa, tarse-x, seké-x nó sol y lizé-x ke fére de korvon. O ke trobôi dure! Má i né Mérka koza é difrente …

Ex servi-x kmida, ex kmesá te kmê y ex kontinuá te falá. Kônde txegá óra de pagá, ex feká só te xpiá kunpênher. Djónsa dzê: “Txalu, oje ogó bo ke ten pagá. N xksê de nhe kartera na kaza”. Txalu dzê-l: “Txá d’brinkédera. Menêra ke-m te pagá séinda mine resebê. Pagá bo txá dtrósa”. Ex feká nekel lénga-lénga de ser dju tê ke dône de restourante xatiá k-ex y el dzê-x: “Ja-me sébê ke ménera ke no té ben dsidi ken ten pagá. Bzote ben má mi tê kaza de bónhe. La ten un benhera intxide d’aga. Bzote té po kebésa dente d’aga. Ken ke trá kebésa primêr é ke ten pagá”. Ex dá dokorde y es bé pa kel kaza de bónhe. Ex âmetê kebésa ne kel benhera y ex amerré fogôde tude ex dôx. Nihun d’ex trá kebésa de kel aga só pejene pégese kel kónta.

Sepetinha pe meré riba, sepetinha pa meré bóxe, ken ke sebê méx te kontá-l melhór.

No comments: