Irmon Kabuverdianus, Nu Uza Y Divulga Alfabétu Kabuverdianu Ofísial(AK, ex-ALUPEC)

Monday, August 11, 2008

Nos Identidadi É Kabuverdianu


Agnelo A. Montrond



Nos identidadi é ka só es nómi ku dés létra. É ka prétu y branku. Nén é ka pode ser prétu na branku ó branku na prétu. Y nén é ka é sónbra di meiu purtugês kruzadu ku dôs afrikana na arku-da-bédja. Nos identidadi é nos padrãu kultural tudu koloridu. É sinplismenti ser kabuverdianu, diskonpleksadamenti. É nos dinominador komun. El é bibu, dialétiku, y ixtável. El ta ivolui má e ta fika identiku. El ta adapta má e ka ta perde identidadi di se própi identidadi.


Nos identidadi sta patenti na nos funsionaméntu biopsikosusial, ki é rezultadu di influênsia intérna y extérna ki ta kontisi na nos bida. É pensa, xinti, sunha, y konporta komu un kabuverdianu. É imigra pa país stranjeru, asimila y adapta a kultura, abitus y tradison di país di akolhiméntu, má inda simé kontinua ta ser kabuverdianu di jéma y ku orgulhu. Nos identidadi é nunka nega Kabu Verdi komu nos mãi-pátria, y nunka nega ser sidadon kabuverdianu.


Inkrível má verdadi: dja nu konpleta 33 anu indipendenti, y inda alguns kabuverdianus tene koraji di identifika komu purtugês na alguns lugaris na Mérka, ku algun sintôma di protagonismu na es zóna di Nóva Inglatérra. Keli é más ki krizi di identidadi. É burgónha di asumi identidadi kabuverdiana, sima ki ser kabuverdianu é ser inferior a merkanu, purtugês, ó otu nasionalidadi kaulker. É odju prétu ki nos identidadi sa ta leba. É tanbê manifestason di un grandi dizikilibriu na nos identidadi, ki, uzandu metáfora, nu ta fla ma é un expasu tridimensional enjendradu pa três eixu: eixu di kriolidadi, eixu di afrikanidadi y eixu di luzofonia.


Ku ekilibriu ki nu meste na nos identidadi, nu ta finka pé riju na txon ki oji é di nos y nãu di morgadu, nu ta suste rixu na nos bandera, nasionalidadi dja nu ten dja, nu ta kanta nos inu di liberdadi en koru ku vós di determinason, y nu ta fla nun só vós, ku sertéza y orgulhu, ma nos Identidadi é Kabuverdianu.


Nos identidadi é lus ki ta brilha na odju di tudu fidju di Kabu Verdi. Nu ka dadu el pa konpostura, nu ka panha-l na txea, nén nu ka ganha-l na lotaria. É un konkista permanenti pa tudu povu kabuverdianu, ki ta konsigidu ku un fórti determinason, konbati, y ixpiritu di sakrifísiu, na undi ki kabalu di batalha é unidadi y luta pa autonomia di nos identidadi kabuverdianu. É un luta pa diféza di dignidadi di ómi y mudjeris kabuverdianu, di nos kultura ki é nos stréla, di nos tradison ki é nos sol, di nos fórma di ser, di sta, y di afirma na mundu. Ku txeu konvikson y orgulhu na petu nu ta fla ma é un luta ki ta kumesa ku vitória enbóra na sufriméntu. Y já ki nu tene vitória granpadu, trankadu dentu Kabu Verdi, ku tranka di nos identidadi trabesadu en diagunal na porton di nos ilha, na pás, nu ta kontinua nos luta pa konsolida, fortifika y engrandesi nos vitória kada bês más.


Nu meste más partisipason, y nos tudu inda é poku, pa promovi, divulga, y valoriza nos kultura, y nos identidadi. Ku partisipason fraku y un dinamika fadjadu é sima agu na bindi fradu: kantu más agu nu poi, más baziu bindi ta fika. 33 anu dipôs di indipendênsia, nos identidadi inda sta dizikilibradu. Dja txiga óra di nu ikilibra-l. Asumi kabuverdianidadi ku orgulhu y di fórma inkondisional é kel pézu ki nu meste poi na balansa di nos nason pa ikilíbriu di nos identidadi.

Agnelo A. Montrond

No comments: